του Νεκτάριου Διατσίδη

Είναι γνωστό ότι για να ισορροπήσει μία μοτοσυκλέτα χρειάζεται να κινηθεί με λίγη ταχύτητα και να συμβάλει ο αναβάτης στη διατήρηση αυτής της ισορροπίας με το σώμα του και τις δυνάμεις που εφαρμόζει στο τιμόνι, ορίζοντας και την επιθυμητή πορεία.

Στη διατήρηση της ισορροπίας συμβάλει και η αδράνεια της μοτοσυκλέτας η οποία υπάρχει λόγω του βάρους της συνολικής μάζας της μαζί με τη μάζα και το βάρος του αναβάτη. Για τη διατήρηση μίας ευθείας πορείας χρειάζεται να υπάρχει μία ανάδραση δυνάμεων από τον εμπρός τροχό ο οποίος με την κατάλληλη γεωμετρία του μπροστινού συστήματος και τη δυνατότητα της κίνησης που κάνει δεξιά και αριστερά το τιμόνι, να διορθώνει την τάση που έχει η μοτοσυκλέτα να πλαγιάσει προς κάθε κατεύθυνση. Έτσι αν η μοτοσυκλέτα τείνει να πλαγιάσει προς τα δεξιά ο εμπρός τροχός στρίβει δεξιά διορθώνοντας έγκαιρα το πλάγιασμα και το αντίστροφο. Η αδράνεια δίνει λίγο περιθώριο χρόνου ώστε να συμβαίνει αυτή η ανάδραση του εμπρός τροχού ομαλά και όσο περισσότερη είναι η ταχύτητα που αναπτύσσει η μοτοσυκλέτα τόσο ανεπαίσθητη είναι αυτή η διαδικασία του εμπρός τροχού να διατηρεί ουσιαστικά την ισορροπία με λιγότερη επέμβαση του αναβάτη στις δυνάμεις του τιμονιού και στις κινήσεις του σώματος.

Υπάρχουν πολλές δυνάμεις που επιδρούν στην ισορροπία μιας μοτοσυκλέτας λόγω της γεωμετρίας της αλλά και δυνάμεις από τα γυροσκοπικά φαινόμενα που προέρχονται από τις μάζες οι οποίες περιστρέφονται και συμβάλουν επίσης στη διατήρηση μιας σταθερής ισορροπίας. Αυτή η σταθερότητα σε συνδυασμό με την αδράνεια, είναι μία ιδιότητα της μοτοσυκλέτας που χρειάζεται να υπάρχει και δίνει μία αίσθηση σιγουριάς στον αναβάτη. Η αλλαγή της πορείας όμως και μάλιστα αν χρειάζεται να γίνει πολύ απότομα για την αποφυγή κινδύνου, είναι ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο στην οδήγηση της μοτοσυκλέτας.

Συγκριτικά τα αυτοκίνητα με τους τέσσερις τροχούς έχουν τη δυνατότητα να στρίψουν απότομα δεξιά ή αριστερά και να επιβραδύνουν απότομα ή να επιταχύνουν, χωρίς καθυστέρηση, ενώ η μοτοσυκλέτα με τους δύο τροχούς μπορεί να φρενάρει ή να επιταχύνει απότομα αλλά όχι να πλαγιάσει από την όρθια θέση ή να πλαγιάσει από δεξιά στροφή σε αριστερή χωρίς καθυστέρηση. Αυτή η διαδικασία πλαγιάσματος για να αλλάξει θέση ουσιαστικά το κέντρο βάρους και να σχηματίσει την επιθυμητή γωνία που απαιτείται για να στρίψει η μοτοσυκλέτα είναι το σημείο εκείνο που πρέπει ο κάθε αναβάτης να γνωρίζει πως μπορεί να το διαχειριστεί καλύτερα και να οδηγεί με προσοχή.

Στις πολύ ελαφριές και με συγκεντρωμένη μάζα στο κέντρο μοτοσυκλέτες του MotoGP, όπου οι αναβάτες έχουν την καλύτερη αντίληψη και δυνατότητα αλλαγής κατεύθυνσης με τις δυνάμεις να επιδρούν στο μέγιστο, μπορούμε να παρατηρήσουμε αυτές τις αλλαγές πόσο γρήγορα γίνονται στις εναλλασσόμενες διαδοχικές στροφές, αλλά και να φανταστούμε πόσο δύσκολο είναι όταν μία τόσο πολύ πλαγιασμένη μοτοσυκλέτα πρέπει να πλαγιάσει απότομα αντίθετα.

Χρειάζεται λοιπόν να γνωρίζουμε καλά τις δυνατότητες ελιγμών μίας μοτοσυκλέτας που φαινομενικά δείχνει ότι έχει μικρό όγκο και άρα ευελιξία όταν κινείται στο δρόμο. Οι σπορ μοτοσυκλέτες μέσα από τους αγώνες εξελίσσονται και καθώς ο στόχος είναι οι επιδόσεις σε μία πίστα με στροφές και η μάχη με το χρονόμετρο, αυτό συμβάλει στο να έχουμε και βελτιωμένες μοτοσυκλέτες παραγωγής και τα σπορ χαρακτηριστικά είναι ταυτόχρονα αυτά που συμβάλουν στην οδική ασφάλεια και καλή συμπεριφορά είτε στην πίστα είτε στον δρόμο. Οι μεγάλες και βαριές μοτοσυκλέτες δίνουν μία αίσθηση σιγουριάς λόγω της μεγαλύτερης αδράνειας, αλλά θέλουν περισσότερη προσοχή στην αλλαγή κατεύθυνσης, ενώ ακόμη και οι πιο μικρές μοτοσυκλέτες και τα scooter χρειάζονται προσοχή καθώς πάντα υπάρχει αδράνεια και πάντα υπάρχει καθυστέρηση στην αλλαγή κατεύθυνσης.

Εμείς που οδηγούμε τη δική μας μοτοσυκλέτα σίγουρα μπορούμε να βελτιώσουμε τον χειρισμό των ελιγμών εντός πίστας ή και σε μικρούς χώρους ασφαλούς οδήγησης, μαθαίνοντας ότι πρέπει να αντιδρούμε όσο το δυνατόν νωρίτερα για να αλλάξουμε κατεύθυνση και να εφαρμόζουμε δυνάμεις στο τιμόνι βοηθώντας τη μοτοσυκλέτα να πλαγιάσει. Μία βασική αρχή είναι ότι για να στρίψουμε δεξιά απότομα πρέπει να πιέσουμε το τιμόνι προς τα αριστερά για να ξεκινήσουμε το πλάγιασμα προς τα δεξιά και να μειώσουμε αυτή την πίεση στη συνέχεια. Το τιμόνι στρίβει με τις δυνάμεις που προέρχονται από τη γεωμετρία της μοτοσυκλέτας δεξιά και η έμφυτη ισορροπία που αποκτάμε με τη μεγαλύτερη εμπειρία βοηθά για την κατάλληλη πορεία στην στροφή. Καθώς αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνεται γρήγορα θέλει προσοχή στη διαθέσιμη πρόσφυση των ελαστικών και της ασφάλτου ώστε να πετύχουμε ταχύτατες αλλαγές πορείας.

Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τα όρια αντίδρασης της μοτοσυκλέτας που οδηγούμε και τις δικές μας ικανότητες, τις οποίες μπορούμε να βελτιώνουμε.